48- درآمدهای دولت عبارتند از:

à  مالیات: مالیات قسمتی از دارایی یا درآمد افراد است که توسط دولت و به موجب قانون از افراد جامعه دریافت می شود تا وسیله ی پرداخت هزینه های عمومی باشد یا در جهت اعمال سیاست های مالی کشور قرار گیرد.

1- هدف دولت از اخذ مالیات عبارت است از:

v   مالیات برای دولت یک منبع درآمد محسوب می شود.

v   مالیات گامی در جهت رفع نابرابری های اقتصادی – اجتماعی و توزیع عادلانه تر درآمدهاست.

v   مالیات ابزاری برای سیاست گذاری های اقتصادی است.

2- براساس یک طبقه بندی، مالیات ها به دو نوع ذیل تقسیم می شوند:

Ø    مالیات مستقیم: مالیاتی است که به طور مستقیم از اشخاص حقیقی یا حقوقی دریافت می شود؛ بنابراین، اولاً پرداخت کننده ی آن مشخص است و بدین جهت، این امکان وجود دارد که از اشخاصی که درآمد و ثروت بیشتری دارند، مالیات بیشتری گرفته و بلعکس. ثانیاً پرداخت کننده می داند که چقدر مالیات می پردازد. این نوع مالیات شامل مالیات بر حقوق، مالیات بر ثروت و مالیات بر ارث است.

Ø    مالیات غیر مستقیم: مالیاتی است که به طور غیر مستقیم از اشخاص دریافت می شود. به این ترتیب که پرداخت کننده ی آن ضمن پرداخت وجه برای خرید کالای مورد نیاز خود، مقداری مالیات هم می پردازد.

3- انواع نرخ های مالیاتی عبارتند از:

·       نرخ ثابت مالیات: در این نوع مالیات، میزان مالیات پرداختی افراد متناسب با تغییر در میزان درآمد یا دارایی آن ها کم یا زیاد می شود. به عبارت دیگر، نرخ مالیات در مقادیر مختلف درآمد و دارایی ثابت است و تغییر نمی کند. اگر نرخ مالیات به عنوان مثال 10 درصد باشد افراد با هر درآمدی همان 10 درصد درآمد خود را مالیات می دهند.

·       نرخ تصاعدی مالیات:  در این نظام مالیاتی، نرخ مالیات با افزایش درآمد یا دارایی زیاد و به عکس با کاهش درآمد یا دارایی کم می شود. به عبارت دیگر، افراد با درآمدهای بیشتر با نرخ بیشتر و افراد با درآمدهای پایین تر با نرخ کمتری مالیات می پردازند.

این نرخ مالیات در تعدیل درآمد و ثروت افراد جامعه مؤثر است.

نرخ تصاعدی مالیات ممکن است به دو صورت اعمال شود:

Ø    نرخ تصاعدی کلی: در نرخ تصاعدی کلی، تمامی درآمد شخص مشمول نرخ جدید مالیتی می شود.

Ø    نرخ تصاعدی طبقه ای: در محاسبه ی مالیات براساس نرخ تصاعدی طبقه ای، برعکس تصاعد کلی با جزیی افزایش یا کاهش درآمد، مالیات به شدت تغییر نمی کند.

4- انواع مالیات عبارتنداز:

§       مالیات بر درآمد: این مالیات به انواع درآمدها تعلق می گیرد: مثل مالیات بر حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد کشاورزی و مالیات بر درآمد املاک.

§       مالیات بردارایی: این مالیات می تواند به انواع دارایی – اعم از منقول و غیر منقول – همچون خانه، زمین، اتومبیل و غیره تعلق گیرد.

§       مالیات بر نقل و انتقالات دارایی: این نوع مالیات در هنگام انجام معاملات وصول می شود.

§       مالیات بر ارث: نقل و انتقال دارایی افراد پس از مرگ آنها به وارث.

§       حقوق و عوارض گمرکی: این نوع مالیات به کالاهای صادر یا وارد شده تعلق می گیرد و در واقع، مالیات بر تجارت خارجی است. که علاوه بر ایجاد یک منبع درآمد بر دولت، می تواند یکی از ابزارهای سیاست گذاری های آن نیز باشد.

§       عوارض شهرداری: اگرچه عوارض شهرداری مالیات تلقی می شود اما درواقع قسمتی از بهای خدماتی است که دولت برای مردم انجام می دهد.

شهرداری در مقابل خدماتی که ارائه می دهد، مانند نظافت شهر، آسفالت کردن خیابان ها، حفظ زیبایی شهر، ایجاد پارک و غیره، وجوهی چون عوارض اتومبیل یا عوارض نوسازی دریافت می دارد.

à  بهای خدمات: یکی دیگر از منابع درآمد دولت، بهای بعضی از خدماتی است که به مردم ارائه می دهد، مانند خدمات پستی، آب، برق، گاز و تلفن.

à   سود حاصل از برخی سرمایه گذاری های دولتی: یکی دیگر از منابع درآمد دولت، سود حاصل از سرمایه گذاری های مولد دولتی است.

à  استقراض: اگر سایر منابع درآمد، تکافوی هزینه های دولت را نکند، این نهاد برای جبران کسری درآمد خود ممکن است وام بگیرد. استقراض دولت ممکن است از داخل مملکت باشد یا از خارج.

البته استقراض با سایر درآمدهای دولت یک تفاوت عمده دارد و آن این است که استقراض، درآمد موقت است و درآینده دولت باید آن را بپردازد.

à  نشر اسکناس: در صورتی که درآمد حاصل از سایر منابع و استقراض تکافوی هزینه های دولت را نکند، بنابه درخواست دولت، بانک مرکزی مبادرت به انتشار اسکناس جدید می کند که تأمین کننده ی بخشی از هزینه های دولت است.

بدیهی است چنانچه اقتصاد در اشتغال کامل باشد و انتشار پول جدید با ارائه ی کالای جدید همراه نباشد ( چون قدرت خریدی به جامعه وارد شده است که در مقابل آن کالایی وجود ندارد ) تورم به همراه خواهد داشت. اما اگر اقتصاد در حال رکود باشد و اشتغال کامل وجود نداشته باشد، نشر اسکناس می تواند باعث رونق اقتصادی گردد.

 ادامه مطلب در بخش پنجم